Τα άτομα που παρουσιάζουν υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακόμη και μετά από έναν καλό νυχτερινό ύπνο, μπορεί να πάσχουν από μια κατάσταση γνωστή ως ιδιοπαθής υπερυπνία. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν τώρα ότι αυτή η νευρολογική διαταραχή μπορεί να είναι πιο συχνή από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως. Τα ευρήματα αυτά δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στην ηλεκτρονική έκδοση του Neurology, του επίσημου περιοδικού της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας.
Τα συμπτώματα της ιδιοπαθούς υπερυπνίας περιλαμβάνουν όχι μόνο την έντονη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά και τον υπερβολικό ύπνο, τη δυσκολία αφύπνισης και τον αποπροσανατολισμό κατά την αφύπνιση. Αυτό καθιστά δύσκολη την ολοκλήρωση των καθημερινών δραστηριοτήτων, μειώνοντας την ποιότητα ζωής του ατόμου. Διαφέρει από τη ναρκοληψία. Τα άτομα με ναρκοληψία είναι επίσης νυσταγμένα κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά συνήθως δεν κοιμούνται υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα και μπορεί να ξυπνούν με αίσθημα αναζωογόνησης μετά από υπνάκους.
Λεπτομέρειες και ευρήματα της μελέτης
“Ήταν δύσκολο να προσδιοριστεί ο επιπολασμός της ιδιοπαθούς υπερυπνίας, επειδή απαιτούνται δαπανηρές και χρονοβόρες εξετάσεις ύπνου για να τεθεί η διάγνωση”, δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης David T. Plante, MD, PhD, του Πανεπιστημίου του Wisconsin-Madison. “Εξετάσαμε δεδομένα από μια μεγάλη μελέτη ύπνου και διαπιστώσαμε ότι η πάθηση αυτή είναι πολύ πιο συχνή από τις προηγούμενες εκτιμήσεις και τόσο διαδεδομένη όσο ορισμένες άλλες κοινές νευρολογικές και ψυχιατρικές παθήσεις, όπως η επιληψία, η διπολική διαταραχή και η σχιζοφρένεια”.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα ύπνου για 792 άτομα με μέση ηλικία 59 ετών. Όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν μια μελέτη ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας και μια μελέτη ημερήσιου ύπνου, η οποία μετρά πόσο γρήγορα αποκοιμάται κάποιος κατά τη διάρκεια τεσσάρων ή πέντε υπνάκων. Οι συμμετέχοντες ερωτήθηκαν επίσης σχετικά με την υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, την κόπωση, το χρόνο που κοιμούνται και πόσες ώρες ύπνου κοιμούνται σε μια νύχτα εργασίας και σε μια νύχτα εκτός εργασίας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 12 άτομα είχαν πιθανές περιπτώσεις ιδιοπαθούς υπερυπνίας, με επιπολασμό 1,5%. Τα άτομα με τη διαταραχή είχαν πιο έντονη υπνηλία, παρά τους παρόμοιους ή μεγαλύτερους χρόνους ύπνου.
Σε μια έρευνα για την υπνηλία με εύρος βαθμολογίας από το μηδέν έως το 24, η οποία θέτει ερωτήσεις όπως το πόσο πιθανό είναι ένα άτομο να αποκοιμηθεί ενώ κάθεται, μιλάει και είναι σταματημένο σε ένα αυτοκίνητο, τα άτομα με ιδιοπαθή υπερυπνία είχαν μέσο όρο βαθμολογίας 14, ενώ τα άτομα χωρίς αυτή είχαν μέσο όρο βαθμολογίας εννέα. Μια βαθμολογία υψηλότερη από 10 είναι ανησυχητική.
Κατά τη διάρκεια των μελετών ύπνου, τα άτομα με ιδιοπαθή υπερυπνία χρειάστηκαν κατά μέσο όρο τέσσερα λεπτά για να αποκοιμηθούν τη νύχτα και έξι λεπτά κατά τη διάρκεια των μεσημεριανών ύπνων, σε σύγκριση με 13 λεπτά κατά μέσο όρο τη νύχτα και 12 λεπτά κατά τη διάρκεια των μεσημεριανών ύπνων για τα άτομα χωρίς τη διαταραχή.
Μακροπρόθεσμες παρατηρήσεις και περιορισμοί της μελέτης
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης την υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας σε άτομα με ιδιοπαθή υπερυπνία κατά μέσο όρο 12 ετών. Διαπίστωσαν ότι για τα 10 άτομα για τα οποία υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία, η υπερβολική ημερήσια υπνηλία ήταν συχνά χρόνια. Ωστόσο, η υπνηλία υποχώρησε για τέσσερα άτομα, δηλαδή για το 40% των ατόμων που μελετήθηκαν. Ο Plante σημείωσε ότι αυτό όχι μόνο δίνει ελπίδα στα άτομα με τη διαταραχή, αλλά υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη περαιτέρω μελέτης του τι οδηγεί σε ύφεση.
“Τα αποτελέσματά μας καταδεικνύουν ότι η ιδιοπαθής υπερυπνία είναι σχετικά συχνή, πιο διαδεδομένη από ό,τι γενικά θεωρείται, οπότε υπάρχει πιθανώς μια σημαντική διαφορά μεταξύ του αριθμού των ατόμων με αυτή τη διαταραχή και εκείνων που αναζητούν θεραπεία”, δήλωσε ο Plante. “Απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για τον εντοπισμό, τη διάγνωση και τη θεραπεία όσων επηρεάζονται από ιδιοπαθή υπερυπνία. Πρόσθετη έρευνα μπορεί επίσης να αποσαφηνίσει τα αίτια της ιδιοπαθούς υπερυπνίας και να οδηγήσει σε νέες θεραπείες”.
Ένας περιορισμός της μελέτης ήταν ότι οι συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν εργαζόμενοι, οπότε ο επιπολασμός θα μπορούσε να είναι διαφορετικός σε άλλους πληθυσμούς και μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερος στους ανέργους, δεδομένου ότι τα άτομα με ιδιοπαθή υπερυπνία έχουν υψηλότερα ποσοστά απώλειας εργασίας και αναπηρίας.
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από την Jazz Pharmaceuticals, τον κατασκευαστή ενός φαρμάκου που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ιδιοπαθούς υπερυπνίας, καθώς και από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνευμόνων και Αίματος και το Εθνικό Κέντρο Ερευνητικών Πόρων των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας. Ο Plante έχει διατελέσει σύμβουλος και μέλος ιατρικής συμβουλευτικής επιτροπής της Jazz Pharmaceuticals. Οι συγγραφείς δηλώνουν ότι οι χρηματοδότες της μελέτης δεν είχαν καμία ανάμειξη στο σχεδιασμό της μελέτης, τη συλλογή δεδομένων, την ανάλυση ή την προετοιμασία των χειρογράφων.
