Περίπου 197.000 Έλληνες ζουν σήμερα με άνοια, αλλά οι ειδικοί προβλέπουν ότι ο αριθμός των ασθενών θα φτάσει τους 354.000 έως το 2050. Το Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή της πάθησης και πιστεύεται ότι προκαλείται από τη συσσώρευση πρωτεϊνών στον εγκέφαλο (β-αμυλοειδούς και πρωτεΐνης Tau).
Όμως μια μερική ή πλήρης ανικανότητα να ακούει κάποιος ήχους αποτελεί και σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη άνοιας. Συγκεκριμένα, από μελέτες έχει προκύψει μια συσχέτιση μεταξύ της απώλειας ακοής και της γνωστικής δυσλειτουργίας.
Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet το 2020, θεωρεί πως η απώλεια ακοής είναι ένας από τους 12 βασικούς μεταβλητούς παράγοντες κινδύνου για την άνοια.
Οι επιστήμονες αναφέρουν:
- Κοινωνική απομόνωση: η μειωμένη ενασχόληση με κοινωνικές δραστηριότητες και η μοναξιά είναι γνωστοί παράγοντες κινδύνου
- Γνωσιακό φορτίο: η απώλεια ακοής απαιτεί περισσότερη νοητική προσπάθεια για την κατανόηση της ομιλίας και την παρακολούθηση συζητήσεων
- Αλλαγές στον εγκέφαλο: ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν ότι καταγράφονται νευροανατομικές αλλοιώσεις, που συνδέονται με γνωστική δυσλειτουργία.
Ευτυχώς, οι ειδικοί λένε ότι η απώλεια ακοής είναι ένας τροποποιητικός παράγοντας κινδύνου για την άνοια, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να μειωθεί.
Η πρώην διευθύνουσα σύμβουλος του NHS και ειδικός στην ακοή Amanda Philpott, συνιδρύτρια της εφαρμογής eargym, δήλωσε: «Η απώλεια ακοής είναι ένα μεγάλο και αυξανόμενο πρόβλημα: 12 εκατομμύρια άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο επηρεάζονται από αυτήν, αλλά οι περισσότεροι από εμάς δεν ελέγχουμε την ακοή μας τακτικά».
«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι εκτός από τα 430 εκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως που ήδη αντιμετωπίζουν απώλεια ακοής σε επίπεδο αναπηρίας, περίπου 1,1 δισεκατομμύριο περισσότεροι νέοι κινδυνεύουν από απώλεια ακοής που προκαλείται από τον θόρυβο, πράγμα που σημαίνει ότι λίγο πολύ όλοι μας θα μπορούσαμε να προστατεύσουμε λίγο περισσότερο την ακοή μας» αναφέρει.
«Η απώλεια ακοής μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής ενός ατόμου, επηρεάζοντας την ικανότητά του να επικοινωνεί, να κοινωνικοποιείται και να εκτελεί καθημερινές εργασίες.
Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί συχνά να βελτιώσει την κατάσταση και να βοηθήσει στην πρόληψη της περαιτέρω επιδείνωσης της ακοής».
Τι μπορούμε να κάνουμε για να φροντίσουμε καλύτερα την ακοή μας και ενδεχομένως να μειώσουμε τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ – τον πιο κοινό τύπο άνοιας;
- Ελέγξτε την ακοή σας
- Προστατέψτε τον εαυτό σας
- Ζητήστε βοήθεια εάν απαιτείται
- Ακολουθήστε έναν υγιεινό τρόπο ζωής
Ελέγξτε την ακοή σας
Είναι σημαντικό οι ενήλικες όλων των ηλικιών να ελέγχουν τακτικά την ακοή τους, είπε η Philpott. Είναι εύκολο να κλείσετε ένα τεστ ακοής με έναν ειδικό ή να χρησιμοποιήσετε μια εφαρμογή για να την ελέγξετε χρησιμοποιώντας το τηλέφωνό σας.
«Δεν μπορείτε να λάβετε μέτρα για να βελτιώσετε και να προστατέψετε την ακοή σας εάν δεν καταλάβετε πρώτα την ακουστική υγεία σας», είπε ο Philpott.
«Θα πρέπει όλοι να ελέγχουμε την ακοή μας τακτικά, όπως ακριβώς ελέγχουμε την όραση και την αρτηριακή πίεση».
Ενώ το ίδιο το αυτί δεν μπορεί να βελτιωθεί άμεσα, ο εγκέφαλος μπορεί να μάθει και να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένα ακουστικά ερεθίσματα.
Οι νευροαισθητηριακές διαταραχές (δηλαδή τα μέρη του αυτιού που λαμβάνουν ήχο) μπορούν να βελτιωθούν μόνο με φυσική παρέμβαση, όπως ακουστικά βαρηκοΐας ή κοχλιακά εμφυτεύματα.
Αλλά η ακοή μας δεν είναι μόνο νευροαισθητήρια – έχει να κάνει και με τον τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε τον ήχο και δίνουμε νόημα σε αυτόν.
- Οι σωστές ασκήσεις ακοής μπορούν να σας βοηθήσουν να βελτιώσετε τις δεξιότητες ακρόασης και την κατανόηση της ομιλίας.
Οι ασκήσεις έχουν σχεδιαστεί για να σας βοηθήσουν να εξασκηθείτε σε δεξιότητες όπως ο εντοπισμός της προέλευσης των ήχων, η κατανόηση της ομιλίας σε θορυβώδη μέρη και η ανάμνηση και διάκριση διαφορετικών ήχων.
«Η τακτική εξάσκηση για λίγα λεπτά την ημέρα μπορεί να σας βοηθήσει να αξιοποιήσετε στο έπακρο την εκπαίδευση ακοής», είπε η Philpott.
Προστατέψτε τον εαυτό σας
«Είναι σημαντικό να προστατεύετε τα αυτιά σας από δυνατούς θορύβους», είπε ο ειδικός της ακοής. «Χρησιμοποιήστε ωτοασπίδες όταν εκτίθεστε σε θορυβώδες περιβάλλον, όπως συναυλίες ή εργοτάξια και μην ακούτε δυνατή μουσική από ακουστικά σε ήδη θορυβώδες περιβάλλον για παρατεταμένη χρονική περίοδο».
Ζητήστε βοήθεια εάν απαιτείται
Εάν εντοπιστεί πρόβλημα που σχετίζεται με απώλεια ακοής και είναι αρκετά σοβαρή ώστε να απαιτείται παρέμβαση, επωφεληθείτε από την υποστήριξη που έχετε στη διάθεσή σας, προέτρεψε ο Philpott.
«Τα ακουστικά βαρηκοΐας, τα κοχλιακά εμφυτεύματα και οι βοηθητικές συσκευές ακρόασης μπορεί να είναι πολύ ισχυρά εργαλεία», πρόσθεσε.
«Υπάρχει τεράστιο στίγμα κατά της χρήσης ακουστικών βαρηκοΐας στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο πρέπει να ξεπεράσουμε εάν θέλουμε να φροντίσουμε επαρκώς την ακοή και τη γνωστική μας υγεία».
Ακολουθήστε έναν υγιεινό τρόπο ζωής
Τέλος, η πρώην διευθύνουσα σύμβουλος του NHS συμβούλεψε τους Βρετανούς να ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής. «Η τακτική συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες, η αναζήτηση γνωστικής διέγερσης και η φροντίδα της καρδιαγγειακής μας υγείας μπορεί να παίξει ρόλο στη μείωση του κινδύνου απώλειας ακοής και της σχετικής γνωστικής δυσλειτουργίας», είπε.
