Οι φάλαινες είναι από τα πιο έξυπνα και κοινωνικά ζώα στον πλανήτη. Διαθέτουν πολύπλοκα συστήματα επικοινωνίας που χρησιμοποιούν ήχους, χειρονομίες και τη γλώσσα του σώματος για να μεταφέρουν πληροφορίες. Όμως, παρά τις δεκαετίες έρευνας, εξακολουθούμε να γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα για το τι λένε οι φάλαινες μεταξύ τους και πώς αντιλαμβάνονται τον κόσμο.
- Γι’ αυτό, μια ομάδα ερευνητών από διάφορους κλάδους και ιδρύματα (βιολόγοι, επιστήμονες πληροφορικής & γλωσσολόγοι, κ.α.) πρότεινε ένα επιστημονικό πλάνο για να καταφέρουμε επιτέλους να κατανοήσουμε τις φάλαινες, με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (AI) και μηχανικής μάθησης (ML).
Το paper τους, που δημοσιεύθηκε στο iScience, επικεντρώνεται στους φυσητήρες ως πρότυπο είδος για την εφαρμογή προηγμένων εργαλείων που μπορούν να γενικευτούν έπειτα και σε άλλα ζώα στο μέλλον.
Οι φυσητήρες (sperm whales) είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες επειδή διαθέτουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένα νευροανατομικά χαρακτηριστικά, γνωστικές ικανότητες, κοινωνικές δομές και διακριτή κωδικοποίηση με βάση το κλικ. Παράγουν διαφορετικούς τύπους κλικ για τον ηχοεντοπισμό, την πλοήγηση και την επικοινωνία.
- Ορισμένα από αυτά τα κλικ σχηματίζουν μοτίβα που ονομάζονται κώδικες και διαφέρουν μεταξύ γεωγραφικών περιοχών και κοινωνικών ομάδων. Οι κώδικες μπορεί να μεταφέρουν πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα, την ένταξη, την τοποθεσία, τη διάθεση ή την πρόθεση.
Οι ερευνητές περιγράφουν τα βασικά στοιχεία που απαιτούνται για τη συλλογή και επεξεργασία μαζικών συνόλων δεδομένων από ήχους φαλαινών, την ανίχνευση βασικών μονάδων επικοινωνίας και δομών ανώτερου επιπέδου που μοιάζουν με γλώσσα, και την επικύρωση των μοντέλων μέσω διαδραστικών πειραμάτων αναπαραγωγής. Συζητούν επίσης τις τεχνολογικές προκλήσεις και ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων αισθητήρων, αλγορίθμων και πλατφορμών που μπορούν να λειτουργήσουν σε σκληρά υποβρύχια περιβάλλοντα.
Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία ενός συστήματος που θα μπορεί να μετατρέπει αυτόματα τους ήχους των φαλαινών σε μια συμβολική αναπαράσταση που θα μπορεί να αναλυθεί και να ερμηνευτεί από τον άνθρωπο!
Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε να αποκαλύψει την κρυμμένη δομή και το νόημα της επικοινωνίας των φαλαινών και να μας βοηθήσει να απαντήσουμε σε θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τη νόηση, τον πολιτισμό και την εξέλιξη των ζώων.
Το έργο έχει επίσης ευρύτερες συνέπειες για τη διεπιστημονική συνεργασία και την καινοτομία. Οι τεχνολογικές δυνατότητες που αναπτύσσονται από ένα τέτοιο εγχείρημα θα μπορούσαν να ωφελήσουν άλλες κοινότητες που ερευνούν την επικοινωνία και τη συμπεριφορική έρευνα εκτός του ανθρώπου. Επιπλέον, το έργο θα μπορούσε να εμπνεύσει νέους τρόπους σκέψης σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση, πέρα από τις εφαρμογές και τα σύνολα δεδομένων που βασίζονται στον άνθρωπο.
Κάπως έτσι, χάρη στα Large Language Models, όπως είναι για παράδειγμα τα GPT-4 που χρησιμοποιείται στο πασίγνωστο πλέον ChatGPT, μπορεί επιτέλους να λύσουμε έναν γρίφο χιλιάδων χρόνων και να καταφέρουμε ως άνθρωποι να μιλήσουμε με τις φάλαινες και ενδεχομένως και με άλλα ζώα!
