Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν εξελιχθεί σε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, όχι μόνο για επικοινωνία, αλλά και για ενημέρωση, ψυχαγωγία και επαγγελματική δικτύωση. Παρότι η λειτουργία τους μοιάζει απλή στην επιφάνεια, πίσω από κάθε ανάρτηση, βίντεο ή διαφήμιση που βλέπουμε κρύβονται αλγόριθμοι — σύνθετα συστήματα που αποφασίζουν τι περιεχόμενο θα εμφανιστεί στην οθόνη μας. Αλλά τι ακριβώς κάνει έναν αλγόριθμο να «επιλέγει» τι θα δούμε;
Στον πυρήνα τους, οι αλγόριθμοι των social media λειτουργούν με βάση την προσωποποιημένη προβολή περιεχομένου. Αντί κάθε χρήστης να βλέπει τις ίδιες δημοσιεύσεις, οι αλγόριθμοι αναλύουν τις συνήθειες, τα ενδιαφέροντα και τις αλληλεπιδράσεις του, ώστε να προβλέψουν τι θα τον κρατήσει περισσότερο στην πλατφόρμα. Όσο περισσότερο χρόνο περνά ένας χρήστης online, τόσο μεγαλύτερα κέρδη προκύπτουν για την πλατφόρμα μέσω διαφημίσεων.
Οι βασικοί παράγοντες που εξετάζονται από έναν αλγόριθμο είναι πολλοί: likes, σχόλια, κοινοποιήσεις, χρόνος προβολής περιεχομένου, λογαριασμοί με τους οποίους αλληλεπιδρούμε συχνά, καθώς και ο τύπος δημοσιεύσεων που παρακολουθούμε (π.χ. βίντεο, memes, ειδήσεις). Κάθε ενέργεια λειτουργεί ως «σήμα» που υποδεικνύει ποιο περιεχόμενο μας ενδιαφέρει. Για παράδειγμα, αν βλέπουμε για ώρα βίντεο γυμναστικής, ο αλγόριθμος θα μας δείξει περισσότερα παρόμοια.
Ένα άλλο κρίσιμο στοιχείο είναι η κατάταξη περιεχομένου. Κάθε ανάρτηση που ανεβαίνει δεν εμφανίζεται αυτόματα σε όλους τους followers. Αντίθετα, μπαίνει σε ένα σύστημα αξιολόγησης όπου οι αλγόριθμοι εκτιμούν την πιθανότητα να προκαλέσει αλληλεπιδράσεις. Αν κριθεί ενδιαφέρουσα —με βάση την ποιότητα, τον δημιουργό και τα αρχικά engagement metrics— εμφανίζεται σε περισσότερους χρήστες.
Επίσης, τα social media προσαρμόζονται συνεχώς. Μεταβολές στους αλγόριθμους γίνονται για την ενίσχυση της ασφάλειας, τον περιορισμό παραπληροφόρησης, την προώθηση διαφημίσεων ή την αύξηση του χρόνου παραμονής των χρηστών.
Τελικά, οι αλγόριθμοι δεν έχουν σκοπό να μας δείξουν το «καλύτερο» περιεχόμενο, αλλά εκείνο που είναι πιο πιθανό να κρατήσει την προσοχή μας. Η κατανόηση αυτής της διαδικασίας μας βοηθά να χρησιμοποιούμε τα social media πιο συνειδητά, επιλέγοντας τι θέλουμε να βλέπουμε και τι όχι, αντί να αφήνουμε την πλατφόρμα να αποφασίζει για εμάς.
