Τα μυρμήγκια, αυτά τα εκπληκτικά πλάσματα, μια μέρα μπορεί να μας βοηθήσουν εκπληρώνοντας το ρόλο ενός βιο-αισθητήρα χωρίς κόστος. Διαθέτουν μία πανίσχυρη οσμή η οποία μπορεί να εντοπίσει ανεπαίσθητες διαφορές σε μόρια βιολογικών δειγμάτων. Μία νέα έρευνα επέδειξε την ικανότητά τους να ανιχνεύσουν τον καρκίνο σε δείγματα ούρων.
Τα μυρμήγκια έχουν την προοπτική να γίνουν ένα γρήγορο, αποτελεσματικό, φθηνό και μη επεμβατικό εργαλείο για την ανίχνευση όγκων στους ανθρώπους.
Γνωρίζουμε πως όσο νωρίτερα εντοπιστεί ο καρκίνος τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιβίωσης του ασθενούς. Αλλά οι σημερινές μέθοδοι εντοπισμού είναι ακριβές και πολλές φορές επεμβατικές, αποθαρρύνοντας πολλούς από το να εξεταστούν έγκαιρα.
Οι επιστήμονες έχουν στραφεί εδώ και κάποια χρόνια στο ζωικό βασίλειο για βοήθεια, χρησιμοποιώντας από ποντίκια μέχρι σκύλους για τον εντοπισμό του καρκίνου. Οι ερευνητές εκπαίδευσαν 35 μυρμήγκια του είδους Formica fusca να εντοπίζουν τα υγιή ούρα ποντικιών δίνοντάς τους ζαχαρόνερο ως ανταμοιβή, ενώ άλλα 35 εκπαιδεύτηκαν να εντοπίζουν την οσμή των ούρων από ποντίκια στα οποία είχαν εμφυτευθεί ανθρώπινοι καρκινικοί όγκοι.
Μέσα σε μόλις τρεις συνεδρίες εκπαίδευσης, τα ποντίκια κατάφεραν να ξεχωρίσουν τις μυρωδιές. Το συγκεκριμένο είδος μυρμηγκιών είναι γνωστό για την ικανότητα ταχεία εκμάθησής του και για τη συγκράτηση της μνήμης. Μπόρεσαν να ολοκληρώσουν το test εννιά φορές χωρίς ανταμοιβή, πριν ξεκινήσει να μειώνεται η αποτελεσματικότητα εντοπισμού των όγκων.
Τα εκπαιδευμένα μυρμήγκια έμειναν κοντά στην πηγή της οσμής για 20% περισσότερο χρόνο από τα υπόλοιπα μυρμήγκια, περιμένοντας τη γλυκιά ανταμοιβή τους, παρέχοντας στους ερευνητές ένα ξεκάθαρο και ακριβές σήμα για την παρουσία ή την απουσία καρκίνου του μαστού στα ούρα των ποντικιών.
Μετέπειτα χημική ανάλυση επιβεβαίωσε πως τα ούρα των ποντικιών με καρκίνο ήταν διαφορετικά από τα υπόλοιπα, ενώ όσο μεγαλύτερο το μέγεθος του όγκου, τόσο μεγαλύτερη ήταν και η διαφορά στην οσμή. Ανεξαρτήτως όμως του μεγέθους του όγκου, τα μυρμήγκια δεν επηρεάστηκαν και μπόρεσαν να τον εντοπίσουν κάθε φορά.
- Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι πολλά υποσχόμενα, χρειάζεται όμως περαιτέρω εμβάθυνση.
Ένας περιορισμός στη μελέτη μας είναι πως οι οσμές που χρησιμοποιήσαμε μπορεί να μην αντιπροσωπεύουν τη μεγάλη ποικιλία των οσμών του καρκίνου που υπάρχουν στη φύση. Σε μία πραγματική κατάσταση, παράγοντες όπως η ηλικία, η διατροφή ή το στρες, μπορεί να συμβάλλουν σε μία μεγαλύτερη ποικιλία σωματικών οσμών. Η μέθοδός μας χρειάζεται περαιτέρω επιβεβαίωση χρησιμοποιώντας διαφορετικούς όγκους και τύπους καρκίνου και το σημαντικότερο, δείγματα ανθρώπινης προέλευσης, πριν εξετάσουμε πόσο κατάλληλη είναι για μία εξέταση για καρκίνο στον άνθρωπο.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences.
