Το μεγαλύτερο παγόβουνο του κόσμου κινείται μετά από περισσότερα από 30 χρόνια που ήταν σταθερό στον πυθμένα του ωκεανού.
Το παγόβουνο, που ονομάζεται A23a, αποκολλήθηκε από την ακτή της Ανταρκτικής το 1986. Ωστόσο, γρήγορα αγκιλώθηκε στη Θάλασσα του Ουέντελ, γίνοντας ουσιαστικά ένα νησί πάγου.
Με μέγεθος σχεδόν 4.000 τ.χλμ. (1.500 τ.μίλια) στην περιοχή, είναι περισσότερο από διπλάσιο από το Μεγάλο Λονδίνο.
Τον τελευταίο χρόνο το βλέπουμε να παρασύρεται με μεγάλη ταχύτητα και το παγόβουνο είναι πλέον έτοιμο να ξεπεράσει τα όρια των ανταρκτικών υδάτων.
Το A23a είναι ένας πραγματικός κολοσσός, και δεν εντυπωσιάζει μόνο η πλάτη του.
Αυτή η πλάκα πάγου είναι περίπου 400 μέτρα (1.312 πόδια) παχιά. Για σύγκριση, το London Shard, το ψηλότερο ουρανοξύστης στην Ευρώπη, είναι μόνο 310 μέτρα ύψος.
Το A23a ήταν μέρος μιας μαζικής έκρηξης παγόβουνων από τη Λευκή Ήπειρος του Φίλκνερ.
Εκείνη την περίοδο φιλοξενούσε μια σοβιετική ερευνητική σταθμού, που απλώς επισημαίνει πόσο καιρό πριν συνέβη η αποκόλλησή του.
Η Μόσχα απέστειλε μια εκστρατεία για να αφαιρέσει εξοπλισμό από τη βάση Druzhnaya 1, φοβούμενη ότι θα χαθεί. Αλλά το επίπεδο παγόβουνο δεν μετακινήθηκε πολύ μακριά από την ακτή πριν ο βαθύς κιλόνος του το αγκάλιασε ακριβώς στον πυθμένα της Θάλασσας του Ουέντελ.
Λοιπόν, γιατί, μετά από σχεδόν 40 χρόνια, το A23a κινείται τώρα;
“Ρώτησα μερικούς συναδέλφους γι’ αυτό, αν υπήρχε οποιαδήποτε δυνατή αλλαγή στις θερμοκρασίες των υδάτων της πλαγιάς που θα μπορούσε να το προκαλέσει, αλλά η συναίνεση είναι ότι απλά ήρθε η ώρα”, είπε ο Δρ. Andrew Fleming, ειδικός σε απομακρυσμένη ανίχνευση από τη Βρετανική Ανταρκτική Έρευνα.
“Ήταν αγκιλωμένο από το 1986, αλλά τελικά ήταν αναμενόμενο να μειώσει αρκετά το μέγεθός του για να χάσει την πρόσφυση και να αρχίσει να κινείται. Παρατήρησα την πρώτη κίνηση το 2020.”
Το A23a πήρε φόρα του τους τελευταίους μήνες, κινούμενο από τους ανέμους και τα ρεύματα, και τώρα περνά από τη βόρεια άκρη της Ανταρκτικής Χερσονήσου.
Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα παγόβουνα από τον τομέα του Ουέντελ, το A23a μάλλον θα εκτοπιστεί στον Ανταρκτικό Περιφερειακό Κύκλο, που θα το οδηγήσει προς το Νότιο Ατλαντικό σε μια διαδρομή που έχει γίνει γνωστή ως “διάδρομος των παγόβουνων”.
Αυτή είναι η ίδια κίνηση του νερού – και οι συνοδευτικοί δυτικοί άνεμοι – που ο διάσημος εξερευνητής Σερ Ερνέστ Σακλετόν εκμεταλλεύτηκε το 1916 για να δραπετεύσει από την Ανταρκτική μετά την απώλεια του πλοίου του, του Endurance, σε συνθλιπτικό πάγο.
Ο Σακλετόν κατέστρεψε τον σωσίβιο του για να φτάσει στη Νότια Γεωργία, και είναι σε αυτό το νησί που συχνά βλέπεις τα μεγάλα παγόβουνα να βρίσκονται στη θάλασσα. Οι κιλοί των πάγων έχουν την τάση να παγιδεύονται στο ρηχό ηπειρωτικό ράφι του Βρετανικού Έξω Εδάφους.
Στο τέλος, όλα τα παγόβουνα, ανεξάρτητα από το μέγεθος τους, είναι καταδικασμένα να λιώσουν και να εξαφανιστούν.
Οι επιστήμονες θα παρακολουθήσουν στενά την πορεία του A23a.
Αν αγκιλωθεί στη Νότια Γεωργία, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα εκατομμύρια φώκιες, πιγκουίνους και άλλα θαλάσσια πουλιά που αναπαράγονται στο νησί. Το μεγάλο μέγεθος του A23a μπορεί να διαταράξει τις φυσιολογικές διαδρομές τροφοδότησης των ζώων, εμποδίζοντάς τα να ταΐσουν σωστά τα νεογνά τους.
Ωστόσο, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε τα παγόβουνα μόνο ως αντικείμενα κινδύνου – Τιτανικός και όλα αυτά. Υπάρχει μια αυξανόμενη αναγνώριση της σημασίας τους για τον ευρύτερο φυσικό χώρο.
Καθώς αυτά τα μεγάλα παγόβουνα λιώνουν, απελευθερώνουν την ορυκτή σκόνη που ενσωματώθηκε στον πάγο τους όταν ήταν μέρος των παγετώνων που έλεγαν στον πυθμένα της Ανταρκτικής. Αυτή η σκόνη είναι πηγή θρεπτικών ουσιών για τους οργανισμούς που αποτελούν τη βάση των θαλάσσιων τροφικών αλυσίδων.
“Σε πολλές περιπτώσεις, αυτά τα παγόβουνα δίνουν ζωή· είναι το σημείο προέλευσης για πολλή βιολογική δραστηριότητα”, είπε η Δρ. Catherine Walker, από το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Woods Hole, που γεννήθηκε τον ίδιο χρόνο με το A23a. “Ταυτίζομαι μαζί του· πάντα ήταν εκεί για μένα.”
