Το 1687, ο Ισαάκ Νεύτων έγραψε τους τρεις μνημειώδεις νόμους της κίνησης, με τους οποίους περιέγραψε τις θεμελιώδεις αρχές που καθορίζουν την κίνηση των αντικειμένων στο σύμπαν. Τώρα, αιώνες αργότερα, ένας επίκουρος καθηγητής φιλοσοφίας πιστεύει ότι μπορεί να έχουμε παρερμηνεύσει την ακριβή διατύπωση του πρώτου νόμου του!
Ο Daniel Hoek, από το γνωστό Πολυτεχνικό ινστιτούτο και πολιτειακό πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, ισχυρίζεται ότι στην αγγλική έκδοση του ‘Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica’ συνέβη ένα “αδέξιο μεταφραστικό λάθος”. Σε περίπτωση που δε γνωρίζετε, η αρχική έκδοση της τριλογίας του Νεύτωνα είναι γραμμένη στα λατινικά και δημοσιεύτηκε στις 5 Ιουλίου του 1687, με την αγγλική μετάφραση να έρχεται χρόνια αργότερα, το 1729.
Αυτό το λάθος λοιπόν, σύμφωνα με τον Hoek, οδήγησε γενιές επιστημόνων και εκπαιδευτικών να πιστεύουν ότι ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα – κοινώς γνωστός ως νόμος της αδράνειας – υποδηλώνει ότι ένα αντικείμενο είτε θα συνεχίσει να κινείται σε ευθεία γραμμή είτε θα παραμείνει ακίνητο, εκτός αν ενεργήσει πάνω του μια εξωτερική δύναμη.
Ωστόσο, μια προσεκτικότερη εξέταση του πρωτότυπου λατινικού κειμένου αποκαλύπτει έναν βασικό όρο που παραβλέπεται: τη λέξη “quatenus”, η οποία μεταφράζεται ως “εφόσον” και όχι ως “εκτός αν”.
Ο Hoek υποδηλώνει ότι αυτή η διόρθωση υπονοεί ότι κάθε μεταβολή στην ορμή ενός αντικειμένου, από ένα απλό τράνταγμα έως μια ξαφνική εκτροπή, προέρχεται από εξωτερικές δυνάμεις.
Ενώ και ορισμένοι άλλοι μελετητές είχαν εντοπίσει αυτή τη μεταφραστική ασυμφωνία ήδη από το 1999, η διόρθωση δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί ευρέως.
Η αποκάλυψη του Hoek, αν και φαινομενικά μοιάζει σαν κάποιος απλά να παίζει με τις λέξεις, προσφέρει βαθύτερες πληροφορίες για την τρόπο σκέψης του πατέρα της Κλασικής Φυσικής. Ομολογουμένως, εύκολα γεννάται το εξής ερώτημα: γιατί ο Νεύτωνας να επινοήσει έναν νόμο που επικεντρώνεται σε σώματα που δεν επηρεάζονται από εξωτερικές δυνάμεις, όταν τέτοιες συνθήκες είναι ανύπαρκτες σε ένα σύμπαν γεμάτο τριβή και βαρύτητα; Όπως εξηγεί ο George Smith, ειδικός σε θέματα που αφορούν τους νόμους του Νεύτωνα από το Πανεπιστήμιο Tufts, “ο σκοπός του πρώτου νόμου είναι να συμπεράνει την παρουσία δύναμης”.
Υποστηρίζοντας αυτή την ερμηνεία, ο Νεύτωνας έδωσε παραδείγματα για να διευκρινίσει τον πρώτο νόμο της κίνησής του. Μεταξύ αυτών, ο Hoek τονίζει το παράδειγμα μιας περιστρεφόμενης κορυφής, η οποία επιβραδύνεται σταδιακά λόγω της ατμοσφαιρικής αντίστασης. Αυτή η απεικόνιση τονίζει την πρόθεση του Νεύτωνα: ο νόμος αφορά επιταχυνόμενα αντικείμενα που επηρεάζονται από δυνάμεις, αντικατοπτρίζοντας σενάρια του πραγματικού κόσμου. Επιπλέον, ο Hoek πιστεύει ότι αυτή η εκλεπτυσμένη προοπτική υπογραμμίζει την πρωτοποριακή πρόταση του Νεύτωνα ότι τα ουράνια σώματα ακολουθούν τους ίδιους φυσικούς νόμους με τα γήινα αντικείμενα.
Κλείνοντας τους προβληματισμούς του, ο Hoek δηλώνει: “Από τις συστάδες ατόμων μέχρι τους τεράστιους γαλαξίες, κάθε μετατόπιση της ταχύτητας και του προσανατολισμού κατευθύνεται από τον Πρώτο Νόμο του Νεύτωνα”.
