Η έκφραση déjà vu στα Γαλλικά σημαίνει κάτι το οποίο έχουμε ήδη δει. Ελληνιστί, η προμνησία είναι ένα φαινόμενο το οποίο έχει απασχολήσει φιλοσόφους, νευρολόγους και συγγραφείς για δεκαετίες. Οι περισσότερες θεωρίες για αυτήν την αίσθηση πως έχουμε βρεθεί ακριβώς στην ίδια κατάσταση στο παρελθόν, ότι έχουμε ξαναζήσει κάτι, ξεκίνησαν στα τέλη του 1800 και πέρα από αποδόσεις στο παραφυσικό, αποδιδόταν και σε νοητική δυσλειτουργία ή εγκεφαλικό πρόβλημα.
Στις αρχές τις χιλιετίας, ο επιστήμονας Alan Brown, πραγματοποίησε μία αναλυτική έρευνα για οτιδήποτε είχαν γράψει ερευνητές για το déjà vu έως τότε. Από όλα τα papers, ο Brown κατέληξε στο συμπέρασμα πως περίπου τα 2/3 των ανθρώπων θα βιώσουν déjà vu στη ζωή τους, ενώ διαπίστωσε πως το πιο κοινό αίτιο πρόκλησης déjà vu ήταν ένα σκηνικό ή ένα μέρος, ενώ το αμέσως επόμενο μία συζήτηση.
Ερευνητές του Colorado State University αποφάσισαν να διερευνήσουν την υπόθεση του Brown με εργαστηριακά πειράματα. Χρησιμοποίησαν εικονική πραγματικότητα για να τοποθετήσουν ανθρώπους σε διάφορα σκηνικά και έπειτα διαχειριζόντουσαν το περιβάλλον, κάνοντας αλλαγές. Μερικές σκηνές είχαν την ίδια διαρρύθμιση, ενώ άλλες ξεχώριζαν. Όπως αναμενόταν, όταν οι άνθρωποι βρισκόντουσαν σε μία σκηνή με την ίδια χωροταξική διαρρύθμιση με μία προηγούμενη, θυμόντουσαν κάτι γνώριμο αλλά δεν μπορούσαν να το ορίσουν.
- Το συμπέρασμα της μελέτης είναι πως το déjà vu, λαμβάνει χώρα όταν υπάρχει μία χωροταξική ομοιότητα με μία τοποθεσία που έχουμε βρεθεί στο παρελθόν, αλλά ο εγκέφαλος δεν μπορεί να ανακαλέσει αυτήν τη μνήμη, αφήνοντάς μας με μία παράξενη αίσθηση του γνώριμου.
Η έρευνα αναγνωρίζει όμως πως η χωροταξική ομοιότητα δεν είναι ο μόνος λόγος του déjà vu. Πολλοί ακόμα παράγοντες πιθανώς να συμβάλουν στο φαινόμενο και χρειάζεται περαιτέρω μελέτη του.
