Οι γρήγορες εκλάμψεις ραδιοκυμάτων ή FRBs, είναι ένα από τα πιο ισχυρά και μυστηριώδη αστρονομικά φαινόμενα στο σύμπαν. Πρόκειται για ριπές ραδιοκυμάτων οι οποίες απελευθερώνουν τόση ενέργεια σε ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου, όση απελευθερώνει ο Ήλιος σε τρεις μέρες!
Οι απόψεις των αστρονόμων για το τι μπορεί να προκαλεί τα FRBs διαφέρουν και το αυξημένο ενδιαφέρον για αυτό το φαινόμενο έχει αυξήσει και τα περιστατικά εντοπισμού τους.
Το Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME) στον Καναδά, έχει εντοπίσει πάνω από 1.000 πηγές μέχρι σήμερα. Χρησιμοποιώντας ένα νέο τύπο αλγορίθμου, εντόπισε 25 ακόμα επαναλαμβανόμενα FRBs σε δεδομένα που συλλέχθηκαν μεταξύ 2019 και 2021.
- Μερικοί πιστεύουν πως τα FRBs προκαλούνται από άστρα νετρονίων και μαύρες τρύπες, αλλά μερικά FRBs δεν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν, καθώς καμία από τις θεωρίες ή τα μοντέλα που προτείνονται δεν μπορούν να εξηγήσουν πλήρως τις ιδιότητές τους ή τις πηγές τους.
Κάθε FRB κατηγοριοποιείται βάσει της θέσης του στον ουρανό και μίας μεταβλητής γνωστής ως Dispersion Measure (DM). Το DM αναφέρεται στο χρόνο καθυστέρησης από τις υψηλές στις χαμηλές συχνότητες που προκαλείται από την αλληλεπίδραση της έκλαμψης με τα υλικά που συναντάει όσο ταξιδεύει στο σύμπαν.
Από τα 1.000 FRBs που έχουν ανιχνευθεί έως σήμερα, μόνο 29 είναι επαναλαμβανόμενα. Και από τα 29 μόνο ένα, το FRB 180916, επαναλαμβάνεται σταθερά κάθε 16.35 μέρες. Ο νέος αλγόριθμος λοιπόν, εντόπισε 25 νέες επαναλαμβανόμενες πηγές, διπλασιάζοντας τον αριθμό τους.
Όταν μετρήσαμε προσεκτικά όλα τα FRBs και τις πηγές τους, βρήκαμε πως μόλις το 2.6% όλων των FRBs επαναλαμβάνονται. Μερικές από τις νέες πηγές που εντοπίσαμε είχαν μόλις λίγες εκλάμψεις, κάτι που κάνει τις πηγές αρκετά αδρανείς. Σχεδόν τόσο αδρανείς όσο οι πηγές που έχουμε δει μόλις μία φορά. Έτσι, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε πως οι πηγές για τις οποίες έχουμε δει μόνο μία έκλαμψη, θα παράγουν κάποια στιγμή κάποια έκλαμψη ακόμα. Είναι πιθανό πως όλα τα FRBs να είναι επαναλαμβανόμενα, απλά τα περισσότερα δεν είναι τόσο ενεργά. Οποιαδήποτε εξήγηση για τα FRBs θα πρέπει να μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα γιατί κάποιες πηγές είναι υπερδραστήριες ενώ άλλες όχι.
Το Square Kilometer Array Observatory (SKAO) της Αυστραλίας θα τεθεί σε λειτουργία το 2027 και σε συνεργασία με το MeerKAT τηλεσκόπιο της Νότιας Αφρικής θα προσφέρει περισσότερες απαντήσεις για αυτό το μυστηριώδες φαινόμενο.
