Ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός αρχαιολόγων, πιστεύει πως οι μούμιες των αρχαίων Αιγυπτίων δεν είχαν το σκοπό που νομίζαμε μέχρι σήμερα. Η θεωρία λέει πως η μουμιοποίηση είχε σκοπό να προετοιμάσει τα σώματα των νεκρών για τη μετά θάνατον ζωή.
Ωστόσο, πολλοί αρχαιολόγοι πιστεύουν πλέον πως σκοπός της μουμιοποίησης ήταν η μετατροπή των φαραώ σε αγάλματα για να γίνουν έργα τέχνης με θρησκευτική σημασία.
Κατηγορούν μάλιστα τους σύγχρονους Αιγυπτιολόγους πως βιάστηκαν να βγάλουν συμπέρασμα για τις μούμιες βασισμένοι σε ελάχιστα στοιχεία και ισχυρίζονται πως οι ιδιότητες διατήρησης του σώματος κατά την μουμιοποίηση ήταν μάλλον τυχαίες.
Πιστεύουν πως οι Αιγυπτιολόγοι της Βικτωριανής εποχής οι οποίοι μελέτησαν πρώτοι τις μούμιες, κατέληξαν στη θεωρία της μετάβασης στη μετά θάνατον ζωή εξαιτίας του δικούς τους έντονου ενδιαφέροντος για το θέμα.
Πολλά από αυτά που λέμε όταν περιγράφουμε την αρχαία Αίγυπτο, δεν έχουν να κάνουν με το τι έγινε ουσιαστικά στην αρχαία Αίγυπτο και έχουν να κάνουν περισσότερο με τις υποθέσεις Βικτωριανών, ανώτερης τάξης, λευκών αντρών. Οι υποθέσεις αυτές επαναλαμβανόντουσαν ξανά και ξανά με τα χρόνια. Θεωρώ πως πρέπει να ανατρέψουμε τις πεποιθήσεις μας.
Αντιθέτως, θεωρούν ότι επειδή οι Αιγύπτιοι πίστευαν πως οι φαραώ ήταν ζωντανοί θεοί, η μετατροπή των σωμάτων τους σε αγάλματα με το θάνατο ήταν ένας τρόπος αποκατάστασής τους στην πραγματική μορφή τους. Οι χρυσές μάσκες στις σαρκοφάγους εξιδανίκευαν του νεκρούς και πρόβαλαν τη θεϊκή μορφή τους.
Είναι μία μικρή διαφορά αλλά σημαντική. Η ιδέα πως το πνεύμα γυρνά στο σώμα ή πως με κάποιο τρόπο κατοικεί ξανά στο σώμα, δεν εκφράζεται πουθενά με ακρίβεια.
Ένα γεγονός που υποστηρίζει αυτή τη νέα θεωρία είναι πως μερικές μούμιες από επιφανή πρόσωπα δεν έδωσαν μεγάλη βάση στη διατήρηση του σώματος. Για παράδειγμα, το σώμα του Τουταγχαμών βρέθηκε κολλημένο στον πάτο της σαρκοφάγου.
Είναι σαν να εγκαταλείφθηκε η μουμιοποίηση, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι δεν ήξεραν τι έκαναν και έτσι δε διατηρήθηκε καλά το σώμα του. Η παραγωγή μίας αναγνωρίσιμης ζωντανής εικόνας δεν ήταν ποτέ η πρόθεσή τους εξαρχής.
Ωστόσο δε συμφωνούν όλοι με τη νέα θεωρία. Ορισμένες μούμιες όπως αυτές του Τουταγχαμών, του Αμενχοτέπ και του Ακενατόν μοιάζουν όντως με αγάλματα, ωστόσο άλλες μουμιοποιήθηκαν για να φαίνεται ότι κοιμούνται.
Η φυσική διατήρηση του σώματος ήταν εξαιρετικά σημαντική. Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Περιείχαν μάλιστα κάποιες ατέλειες, ίσως για να μπορεί η ψυχή να αναγνωρίσει το σώμα και να γυρνάει περιοδικά σε αυτό.
