Το σώμα του ανθρώπου λειτουργεί βέλτιστα κοντά στη στάθμη της θάλασσας, καθώς το οξυγόνο σε αυτό το υψόμετρο είναι αρκετό για τους εγκεφάλους μας και τα πνευμόνια μας. Η κατάκτηση της κορυφής του Έβερεστ σε υψόμετρο 8.848 μέτρων λοιπόν, δεν είναι εύκολο κατόρθωμα. Και δεν αναφερόμαστε στο βαθμό δυσκολίας της αναρρίχησης αλλά στο βαθμό που επηρεάζει το σώμα μας. Στη “ζώνη του θανάτου” πάνω από τα 8.000 μέτρα, υπάρχει τόσο λίγο οξυγόνο που το σώμα μας πεθαίνει κάθε λεπτό, κύτταρο ανά κύτταρο.
Σε αυτό το υψόμετρο, η ζωή είναι ένας αγώνας ενάντια στο χρόνο, καθώς η έλλειψη οξυγόνου σε πνεύμονες και εγκέφαλο, αυξάνει σημαντικά το ρίσκο καρδιακής ανακοπής ή εγκεφαλικού. Μία από τις πιο θανατηφόρες περιόδους στο Έβερεστ ήταν το 2019, όταν πέθαναν 11 άνθρωποι.
Οι εικόνες της κοσμοσυρροής στην κορυφή έκαναν το γύρο του κόσμου και πολλοί πέθαναν απλά επειδή έμειναν παγιδευμένοι στην ουρά σε αυτό το υψόμετρο για πολύ ώρα.
Στο επίπεδο της θάλασσας ο αέρας περιέχει περίπου 21% οξυγόνο, αλλά πάνω από τα 8.000 μέτρα τα επίπεδα πέφτουν κατά 40%. Ιατρικές εξετάσεις έδειξαν πως στη ζώνη θανάτου οι αναρριχητές επιβιώνουν μόλις με το 1/4 του οξυγόνου που χρειάζονται, ενώ ένας αναρριχητής είχε περιγράψει πως η ανάβαση στην κορυφή μοιάζει με το να τρέχεις σε διάδρομο γυμναστικής αναπνέοντας από ένα καλαμάκι. Όταν το επίπεδο οξυγόνου πέφτει κάτω από ένα σημείο, οι καρδιακοί παλμοί ανεβαίνουν στους 140.
Το σώμα πρέπει να προσαρμοστεί και οι αποστολές συνήθως κάνουν τρεις προσπάθειες πριν να φτάσουν στην κορυφή, πηγαίνοντας μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο ψηλά κάθε φορά, πριν την τελευταία προσπάθεια για την κορυφή. Κατά τη διάρκεια αυτών των εβδομάδων, το σώμα αρχίζει να παράγει περισσότερη αιμογλοβίνη, μία πρωτεΐνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια τα οποία μεταφέρουν το οξυγόνο στα πνευμόνια και στο υπόλοιπο σώμα, για να αντισταθμίσει την έλλειψη οξυγόνου.
- Η υπερβολική αιμογλοβίνη όμως πήζει το αίμα κάνοντας δυσκολότερη την προσπάθεια της καρδιάς να κυκλοφορήσει το αίμα, κινδυνεύοντας με εγκεφαλικό ή συγκέντρωση υγρών στους πνεύμονες.
Η προσαρμογή του σώματος όμως, απλά δεν είναι δυνατή στο υψόμετρο της ζώνης θανάτου. Η μειωμένη ροή οξυγόνου στον εγκέφαλο τον κάνει να πρήζεται, οδηγώντας σε ναυτία, εμετό και δυσκολία σκέψης και συγκέντρωσης, οδηγώντας τους ορειβάτες σε ντελίριο ή όπως το ονομάζουν ορισμένοι ειδικοί, “ψύχωση μεγάλου υψόμετρου”. Έχει παρατηρηθεί πως μερικοί ορειβάτες βγάζουν τα ρούχα τους ή μιλάνε σε φανταστικούς φίλους.
Το σώμα απλά δυσλειτουργεί. Δεν κοιμάται, χάνει βάρος, χάνει την όρεξή του. Η λάμψη από το χιόνι προκαλεί προσωρινή απώλεια όρασης ή σκάνε αγγεία στα μάτια. Κάθε εκτεθειμένο κομμάτι δέρματος παγώνει αμέσως. Η μειωμένη κυκλοφορία αίματος προκαλεί κρυοπαγήματα στα δάχτυλα και σε σοβαρές περιπτώσεις γάγγραινα. Η σύγχυση οδηγεί τους ορειβάτες σε λάθος αποφάσεις, όπως το να φύγουν από το μονοπάτι ή να ξεχάσουν να δεθούν στο σχοινί ασφαλείας.
Σε κάθε περίπτωση, η ανάβαση στο Έβερεστ δεν έχει να κάνει απλά με το να σκαρφαλώσεις στο ψηλότερο βουνό του κόσμου, αλλά πρόκειται για μία προσπάθεια επιβίωσης ενάντια στο χρόνο.
