Από θρυμματισμένα κεράτια μέχρι γεωργικά απόβλητα, η Celine Sandberg έχει εξερευνήσει ορισμένα παράξενα υλικά για να φτιάξει μέρη για έπιπλα.
Ο στόχος της ήταν να μειώσει τη χρήση πλαστικών πολυμερών, γνωστών ως πολυουρεθάνες, στην κατασκευή επίπλων. Αυτό σήμαινε την εύρεση ενός πιο οικολογικού υλικού για τη γέμιση μαξιλαριών, καναπέδων και καθισμάτων.
Αρχικά, η ιδρύτρια της Agoprene με έδρα το Όσλο και οι συνεργάτες της δοκίμασαν τη χρήση κερατιών. Τα κεράτια αλέθονταν σε σκόνη και χρησιμοποιήθηκαν για να δημιουργήσουν ένα αφρώδες υλικό. Επίσης, δοκίμασαν με γεωργικά απόβλητα και ίνες ξύλου με παρόμοιο τρόπο.
“Δοκιμάσαμε πολλά διαφορετικά υλικά, αλλά τα περισσότερα από αυτά αποδείχθηκαν ως ακαμψίας αφρός, όχι ευέλικτα,” λέει.
Τελικά, η κυρία Sandberg εντόπισε τα φύκια, τα οποία ομάδεψε σε σκόνη και έψησε σε έναν ειδικό φούρνο.
Η διαδικασία δημιουργεί ένα αφρώδες μπλοκ, αρκετά μαλακό για να χρησιμοποιηθεί σε μαξιλάρια καθισμάτων και καρέκλες.
“Το αφρός είναι 100% βιοδιασπώμενος. Μπορείτε απλά να το αφήσετε στο έδαφος και θα διασπαστεί φυσικά μέσα σε οκτώ μήνες – γρηγορότερα αν το κόψετε σε μικρότερα κομμάτια,” λέει η κυρία Sandberg.
Η Agoprene τώρα εξετάζει την επέκταση της παραγωγής μετακινούμενη σε μεγαλύτερη εγκατάσταση κατασκευής το επόμενο έτος.
Μπορεί αυτή η καινοτομία να απομακρύνει τα έπιπλα από το πλαστικό, το οποίο χρησιμοποιείται σε πολλούς τομείς της βιομηχανίας των επίπλων;
Πέρα από τις πολυουρεθάνες που παρέχουν την ανάσταση, το εξωτερικό των μαλακών επίπλων μπορεί να περιέχει πολυεστέρες – επίσης μέρος της οικογένειας των πλαστικών.
Τα έπιπλα από συνθετικό δέρμα μπορεί να χρησιμοποιούν μια ανάμειξη βινυλίου, και το βινύλιο είναι ένα βολικό συντομογραφικό για μια ολόκληρη κατηγορία πλαστικών. Εν τω μεταξύ, τα φθηνότερα ξύλινα έπιπλα συχνά απλά είναι μια λεπτή στρώση ξύλου κολλημένη σε πλαστικό.
Τα επίπλα από βιομηχανικά παραγόμενο ξύλο συνήθως επικαλύπτονται με μια ανάμειξη χημικών, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πολυμερή. Αυτό είναι αυτό που δίνει στο ξύλο αυτήν τη λαμπερή, πλαστικοειδή όψη.
Υπάρχουν καλοί λόγοι για τους οποίους το πλαστικό είναι τόσο διαδεδομένο, εξηγεί ο Christian Euler, βοηθός καθηγητής στη χημική μηχανική στο Πανεπιστήμιο του Waterloo στο Οντάριο.
“Λειτουργεί πολύ καλά για τις προοριζόμενες λειτουργίες του και έχει υψηλό βαθμό ευελιξίας που του επιτρέπει να είναι μαλακό ή σκληρό,” λέει.
“Επίσης, επειδή τα χημικά του πλαστικού προέρχονται από παράγωγα της πετρελαϊκής αργίλευσης, είναι φθηνό στην παραγωγή.”
Ωστόσο, υπάρχουν σοβαρά αρνητικά με τα φθηνά έπιπλα φορτωμένα με πλαστικό. Καταρχάς, όλο και περισσότερα από αυτά πετιούνται.
Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος στις ΗΠΑ εκτιμά ότι το 2018 απορρίφθηκαν 12 εκατομμύρια τόνοι έπιπλων, έναντι οκτώ εκατομμυρίων τόνων το 2000.
Περίπου 80% από αυτά τα έπιπλα που απορρίφθηκαν το 2018 στις ΗΠΑ κατέληξαν σε χωματερές, όπου τα πλαστικά μέρη μπορεί να χρειαστούν εκατοντάδες χρόνια για να διασπαστούν.
Παράλληλα, η παραγωγή του πλαστικού που χρησιμοποιείται στα έπιπλα συνεπάγεται εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Agropene, η αφρώδης καουτσούκ πολυουρεθάνης συνιστά περίπου 105 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 κάθε χρόνο.
Έτσι, πολλές εταιρείες ψάχνουν για εναλλακτικά υλικά.
Η δανέζικη εταιρεία σχεδιασμού Mater έχει παράγει μια σειρά καρεκλών με καθίσματα και πλάτη κατασκευασμένα από υλικά που αναμειγνύονται είτε με απορρίμματα καφέ από το κέλυφος του καφέ είτε με τρίψιμο ξύλου από την παραγωγή επίπλων.
Τα εξωτερικά έπιπλα της είναι απόθεμα από θαλάσσια απόβλητα.
“Μας αρέσει να συνδυάζουμε τη δημιουργικότητα με την καινοτομία,” λέει ο διευθύνων σύμβουλος Ketil Ardal.
“Ενώ χρειάζεται πολλά χρήματα για την παραγωγή αυτών των βιώσιμων συλλογών και μερικές φορές ανησυχώ εξαιτίας αυτού, είναι στο DNA μας να είμαστε μια πράσινη εταιρεία.”
Εκτός από φύκια και καφέ κέλυφος, άλλη μια ασυνήθιστη επιλογή που ελπίζουν οι ερευνητές ότι μπορεί να αντικαταστήσει το πλαστικό είναι ο μύκητας.
Το μυκήλιο, η ριζωματική και κλαδευτική δομή ενός μυκήτα, είναι η βάση του BioKnit, ενός νέου τύπου υφάσματος που αναπτύχθηκε από ερευνητές στο Hub για τη βιοτεχνολογία στο χτισμένο περιβάλλον του Newcastle Upon Tyne (HBBE).
Η διαδικασία ξεκινά με το μυκήλιο που αναπτύσσεται σε ένα υπόστρωμα όπως το τρίψιμο ξύλου, λέει η Jane Scott, επικεφαλής της ομάδας Ζωντανών Υφασμάτων του HBBE, και στη συνέχεια τοποθετείται σε ένα σκοτεινό και υγρό περιβάλλον ώστε να δέσει και να απορροφήσει θρεπτικά στοιχεία από το τρίψιμο ξύλου. Στη συνέχεια, αφυδατώνεται σε συσκευή που μοιάζει με φούρνο.
Η κυρία Scott αναφέρει ότι το BioKnit χρησιμοποιείται ήδη από σχεδιαστές για τη δημιουργία καλυμμάτων λαμπτήρων, για παράδειγμα.
Λέει ότι ένα πλεονέκτημα αυτού του υλικού είναι η “αποσύνθεσή του, αφού είναι βιοβασισμένο και δεν χρησιμοποιεί κανέναν δεσμευτικό ή κόλλα που δεν θα αποσυνθέτονταν σε έναν χώρο απορριμμάτων.”
Μεγάλες εταιρείες σχεδιασμού επιδιώκουν να ενταχθούν στον κόσμο των βιώσιμων υλικών μέσα από τα έπιπλά τους. Η αμερικανική εταιρεία ειδών κουζίνας και επίπλων για το σπίτι Williams Sonoma δήλωσε ότι χρησιμοποιεί πλέον βαμβάκι με υπεύθυνη προέλευση και ανακυκλωμένο πολυεστέρα, ενώ η IKEA σχεδιάζει να χρησιμοποιεί μόνο ανανεώσιμα και ανακυκλωμένα υλικά στα προϊόντα της μέχρι το 2030.
Η κυρία Sandberg λέει ότι είναι ενθαρρυμένη που βλέπει τη βιομηχανία των επίπλων ανοιχτή στο να αλλάξει τους ανεύθυνους τρόπους της. “Νόμιζα ότι αυτή η βιομηχανία δεν ήθελε να δοκιμάσει κάτι νέο και να παραμείνει μόνο με τις πολυουρεθάνες, αλλά είναι ανοιχτή και περίεργη και διατεθειμένη να δοκιμάσει νέα προϊόντα επειδή θέλουν να δουν αλλαγές στα προϊόντα που δημιουργούν.”
